Jak przygotować warsztaty? Poznaj 4 narzędzia ułatwiające pracę z grupą

Przez kilka ostatnich miesięcy miałam przyjemność uczestniczyć w Studium Pracy z Grupą i Zespołem „Przestrzeń dialogu” prowadzonym przez krakowską Fundację Przestrzeń Rozwoju.

Dzięki uczestnictwie w Studium poznałam wiele narzędzi, które ułatwiają pracę z grupą na różnych etapach. Dziś dzielę się kilkoma z nich, z których korzystałam podczas prowadzenia ostatnich warsztatów 🙂

1. Sprawdź, czego oczekują uczestnicy warsztatu – metoda BALONU LOTNICZEGO

Ważnym elementem warsztatów czy szkoleń jest poznanie oczekiwań uczestników. Podczas zajęć „Podstawy pracy z grupą i zespołem Style prowadzenia grup” poznałam metodę balonu lotniczego, dzięki której można poznać nie tylko oczekiwania, ale również zasoby i obawy grupy. Jak to zrobić?

• Przygotowujemy flipchart z rysunkiem balonu lotniczego,

• W miejscu balonu zapisujemy pytanie „Co wnoszę do grupy?”, w miejscu kosza – „Co chcę zabrać?”, a w miejscu kamieni przytwierdzonych do kosza – „Co przeszkadza mi być tu i teraz?”

• Rozdajemy uczestnikom karteczki samoprzylepne w 3 kolorach (każdemu pytaniu odpowiada inny kolor) i prosimy o zapisanie odpowiedzi na pytania,

• Prosimy o przyklejenie karteczek i możemy przeprowadzić to na dwa sposoby:
  – każda z osób podchodzi pojedynczo i odczytuje swoje odpowiedzi,
  – uczestnicy przykleją karteczki, a to prowadzący czyta je i omawia.

Całość może wyglądać np. tak:

Zdjęcie: K. Mieszawska, WSIiZ

Uczestnicy odpowiadając na pytania „Co wnoszę do grupy”, „Co chcę zabrać?”, „Co przeszkadza mi być tu i teraz?” – definiują swoje oczekiwania, zasoby ale również obawy wobec danego warsztatu, czy przeszkody, które uniemożliwiają im 100% uczestnictwa i zaangażowania. Zastosowanie tej metody daje mi pełniejszy ogląd sytuacji – wiem np. że jeżeli ktoś ziewa to być „tu i teraz” przeszkadza mu senność, a nie nudna prowadząca 🙂

2. Pamiętaj o integracji i włączeniu w grupę – „RUNDKA” + metoda „TRZY PYTANIA”

Jak zadbać o poznanie się uczestników, integrację i zbudowanie atmosfery sprzyjającej współpracy? Metod jest oczywiście mnóstwo! Ja często sięgam po tzw. „rundkę”, w której każdy ma okazję do powiedzenia kilku słów na swój temat, a ostatnio również po metodę z pytaniami.

„Rundka”

• Uczestnicy siedzą w kręgu, a ich zadaniem jest przedstawić się według pewnej formuły,

• Przykłady: „Cześć! Mam na imię (…), Ostatnio widziałem/czytałem/słuchałem (…)”, „Cześć! Mam na imię (…) W pracy lubię (…), Po pracy lubię (….)”,

• Formułę możemy dowolnie modyfikować – tak, aby miała zupełnie „luźny” charakter lub była związana z tematyką warsztatów,

• Taka „rundka” to bezpieczny sposób na pierwsze zabranie głosu na forum czy zapamiętanie imion.

„Trzy pytania”

• Prosimy uczestników o zapisanie trzech pytań – możemy wskazać konkretny temat lub zasugerować, żeby to były np. pytania które chcieliby zadać nowo poznanej osobie,

• Prosimy uczestników o dobranie się w pary i … po prostu zadanie tych pytań 🙂

• Opcjonalnie – ćwiczenie można wzbogacić o wzajemne przedstawienie się – w tej opcji, po zakończeniu zadaniem uczestników jest przedstawienie osoby, z którą rozmawiali.

PS. Paleta pytań jest cudowna – kiedy ja uczestniczyłam w tym ćwiczeniu odpowiadałam na pytania np. „Serce czy rozum?”, „Jak chciałabym być zapamiętana przez bliskich?”. Mimo, że było to proste ćwiczenie „na integrację” – niektóre z pytań zainspirowały mnie do przyjrzenia się sobie.

3. Zadbaj o poziom energii – energizer „MAMA SAMURAJA”

Podczas większości warsztatów, zwłaszcza trwających kilka godzin, następuje moment kiedy spada energia. To znak, ze pora na przerwę … lub/i energizera! Dobrze jest mieć kilka takich w zanadrzu. Ja do swoich ulubionych dorzucam „Mamę samuraja”.

Jak to działa?

• Dzielimy uczestników na trzy grupy,

• Prezentujemy trzy figury: Mamę samuraja, która kiwa palcem i mówi: „A ti ti ti”, Samuraja, który wykonuje gest walki mieczem oraz Tygrysa, który warczy jak tygrys i wyciąga „szpony”,

• Każda z grup namawia się, którą figurę zaprezentuje – wszystkie trzy prezentują oczywiście w tym samym momencie. UWAGA! Mama wygrywa z Samurajem, Samuraj z Tygrysem a Tygrys z Mamą.

Nie przejmuj się, jeżeli nie pamiętasz – grupa jest tak przejęta, że dba o to sama 🙂

4. Zakończ i wzmocnij – ćwiczenie „JESTEM CI WDZIĘCZNY ZA (…)”

Jestem Ci wdzięczny za – to inspiracja na bazie ćwiczenia „Ręka”, które znalazłam w publikacji „Wspieraj młodzież coachingowo” przygotowanej w ramach Pozaformalnej Akademii Jakości Projektu PAJP.

Pierwotnie ćwiczenie służyło poznawaniu się grupy – ja potrzebowałam fajnego, wspierającego ćwiczenia na stworzenie listy pozytywnych cech, a jednocześnie na zakończenie warsztatów.

Na czym polega ćwiczenie?

• Uczestnicy siedzą w kręgu, blisko siebie,

• Każdy uczestnik podpisuje swoją kartkę w sposób „Aniu – chcę Ci podziękować za (…)”

• Kartki przesuwamy w prawą stronę – każda osoba zapisuje co najmniej jedną „rzecz” (cechę charakteru, zachowanie, umiejętność, wiedzę itd.) za którą jest wdzięczna osobie, której kartkę właśnie trzyma.

Z wymienionych narzędzi korzystałam podczas warsztatów „Rośnij w zgodzie ze sobą”, który poprowadziłam dla młodzieży z Miejskiej Biblioteki Publicznej w Jaśle oraz prowadząc wstęp i ewaluację warsztatów „Zawód: MEDIA MASTER” w Wyższej Szkole Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie.

Relację z warsztatów można sprawdzić tu: „Rośnij w zgodzie ze sobą” i wolontariusze z Jasła, „Zawód: Media Master”.

A Wy z jakich metod korzystacie prowadząc warsztaty? Dajcie znać w komentarzach!